၀ိကိလိခ္စ္
တည္ေထာင္သူရဲ႕ ဘ၀ ရုပ္ပံုလႊာ
ရဲျမင္႔ေက်ာ္
ျပီးခဲ႔တဲ႔
ရက္ပိုင္းအတြင္း ဆူနာမီျပီး လွ်င္ အၾကီးဆံုးဟုဆိုရမည့္ ငလ်င္ၾကီး တစ္ခု ျဖစ္ခဲ႔သည္။
ထိုငလ်င္္က ေျမ ေပၚတြင္မဟုတ္၊ မိုးေပၚတြင္ျဖစ္ခဲ႔သည္ မို႔ အားလံုးအတြက္ ထူးဆန္းေနသည္။
အထူးသျဖင္႔ ငလ်င္ဗဟိုခ်က္က အေမရိကန္ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ သံတမန္အသိုင္းအ၀ိုင္းကို အၾကီးအက်ယ္အထိနာ
ေစခဲ႔ျခင္းျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ စစ္ေရး၊ လံုျခံဳေရး၊ သံတမန္ေရး
လွ်ဳိ႔၀ွက္ခ်က္ ေလးပံုတစ္ပံုေက်ာ္ ေဖာက္ခ် လိုက္တဲ႔ ၀ိကိလိခ္စ္ (WikiLeaks) အြန္လိုင္း
ငလ်င္ၾကီးပင္။ ၀ိကိလိခ္စ္ ၀ဘ္ဆိုဒ္က ၁၉၆၆ မွ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္အတြင္း ကမၻာအႏွံရွိ သံရံုးမ်ားမွ
အေမရိကန္အစိုးရထံ လွ်ဳိ႕၀ွက္ေပးပို႔တဲ႔ ေကဘယ္ဖိုင္ ၂၅၁၂၈၈ ကို ေဖာက္ခ်လိုက္သည္။ ႏိုင္ငံအသီးသီးရွိ
အေမရိကန္သံရံုး သံတမန္မ်ားမွာ စပိုင္မ်ားျဖစ္ေနတာ ရုပ္လံုး ဘြားဘြားၾကီးေပၚသြားသည္။
ရုရွား၊ ပါကစၥတန္၊ အီရန္၊ တရုတ္၊ ေျမာက္ကိုရီးယား၊ အာဖဂန္နစၥတန္၊ အီရတ္ ဇင္ဘာေဘြစတဲ႔ႏိုင္ငံမ်ားႏွင္႔
ေခါင္းေဆာင္မ်ားအေပၚ အေမရိကန္သံတမန္စပိုင္မ်ားရဲ႕ မွတ္ခ်က္ေတြက ကာကယံရွင္ ႏိုင္ငံမ်ားအတြက္
ေဒါသထြက္စရာမ်ား ျဖစ္လာသည္။ ၀ိကိလိခ္စ္ဇာတ္လမ္းက ကမၻာ႔အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ရပ္မွန္စပိုင္
၀တၳဳၾကီးျဖစ္လာသည္။ အေမရိကန္အေနႏွင္႔ အရွက္လံုးကြဲရံုမက သူ႔ရဲ႕စစ္ေရး ႏိုင္ငံေရးဖံုးဖံုးဖိဖိကိစၥမ်ား
အခု တစ္ကမၻာလံုး ၀က္၀က္ကြဲ သိကုန္ျပီ။
အေမရိကန္ဘဏ္ေတြရဲ႕
လွ်ဳိ႔၀ွက္အခ်က္လက္မ်ား မၾကာမီ ၀ိကီလိခ္စ္က ဖြင္႔ခ်ေတာ႔မည့္အတြက္ စေတာ႔ေစ်းမ်ား ထုိးစိုက္က်ေနသည္။
ကုလသမဂၢ အေထြေထြအတြင္းေရးမွႈး ဘန္ကီမြန္းခင္မ်ာလည္း အေမရိကန္သံတမန္မ်ားစြာက အတင္းအပင္းေပါင္းမ်ားစြာျဖင္႔
စပိုင္လိုက္ခံ ထားရေသာေၾကာင္႔ သံတမန္အလုပ္ႏွင္႔ စပိုင္အလုပ္ ခြဲလုပ္ ၾကဖို႔ ေျဗာင္ဖြင္႔ေမတၱာရပ္ခံ
ရေတာ႔သည္။ ဇာတ္လမ္းကမျပီးေသး။ ၀ိကိလိခ္စ္မွ ယိုစိမ္႔ထြက္လာတဲ႔ ဖိုင္မ်ား တစ္ဖိုင္ခ်င္းတစ္စခ်င္း
ဖြၾကတာနဲ႔အမွ် ႏိုင္ငံတစ္ခုခ်င္း အလိုက္ ျပႆနာမ်ားက မီးခိုးၾကြက္ေလွ်ာက္။ အေမရိကန္အစိုးရကေတာ႔
၀ိကိလိခ္စ္ တည္ေထာင္သူ ဂ်ဴလီယန္ အက္စ္ဆန္း (Julian Assange) ကိုအေသသတ္ခ်င္ေနသည္။ ၉/၁၁
အၾကမ္းဖက္မီးေမႊးသူ အိုစမာဘင္လာဒင္ ျပီးရင္ ဒုတိယရန္သူေတာ္စာရင္း သြင္းလိုက္ျပီ။ ထံုးစံအတိုင္း
အေမရိကန္တို႔က သူတို႔ပိုင္ရာႏိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာရဲအဖြဲ႔ (Interpol) ႏွင္႔ အက္စ္ဆန္းကို
ဖမ္း၀ရမ္းထုတ္လိုက္ျပီ။ အေမရိကန္ၾကီး ရွက္ရမ္းရမ္း စိတ္ဆိုးျပီဆိုေတာ႔ အက္စ္ဆန္းကို
ဘယ္ႏိုင္ငံမွ အခု လက္ခံမထားရဲေတာ႔။ ၀ိကိလိခ္စ္ တည္ေထာင္သူ ဖခင္ၾကီး ဟတ္ကာ အက္စ္ဆန္း
ဘယ္ေရာက္ေနျပီလဲ၊ သူဘယ္သူလဲ။ ဂ်ဴလီယန္ အက္စ္ဆန္း ဂ်ဴလီယန္ အက္စ္ဆန္းကို ဩစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ
ျပဇာတ္လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္သူ မိဘႏွစ္ဦးမွ ေမြးဖြားခဲ႔ျပီး ယခု အသက္ ၃၉ ႏွစ္ရွိျပီျဖစ္သည္။
သူ႔အေမက အင္မတန္ဥာဏ္ရည္ျမင္႔တဲ႔ကေလးဟု သူ႔အေၾကာင္း ျပန္ေျပာျပသည္။ သူမက ၁၉၈၇ ခုႏွစ္၊
အက္စ္ဆန္း ၁၆ႏွစ္သား အရြယ္တြင္ Commodore 64 ကြန္ပ်ဴတာၾကီးတစ္လံုး ၀ယ္ေပးလိုက္သည္။
အက္စ္ဆန္းက သူ႔ကြန္ပ်ဴတာအတြက္ အင္တာနက္ခ်ိတ္ဖို႔ modem တစ္ခု၀ယ္ျပီးေနာက္ ကမၻာကြန္ပ်ဴတာကြန္ယက္ၾကီးထဲကတဆင္႔
သူခရီးစတင္ပါေတာ႔သည္။ “စစ္တုရင္ ကစားရသလိုပဲ၊ အင္တာနက္ေပၚမွာ
ေမႊေႏွာက္ရတာ သိပ္စိတ္၀င္စားဖို႔ေကာင္းတယ္၊ ပုစာၦေတြအားၾကီးပဲ”
ဟု အက္စ္ဆင္းခ်္က နယူးေယာခ္႔ကာ မဂၢဇင္းကို တစ္ခါက ေျပာျပဖူးသည္။ သူ႔မိခင္က သူ႔သားကို
မည္သည့္ဘာသာေရး ဩဇာေအာက္မွာမွ မထားေပမယ္႔ အက္စ္ဆန္းဟာ သိပ္ႏူးညံေၾကာင္း၊ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ေနတတ္ေၾကာင္း၊
တိရိစာၦန္ေတြနဲ႔ စကားေျပာေနတတ္ေၾကာင္း၊ ျမင္သလိုထင္သလို လုပ္ခ်င္တဲ႔စိတ္ျပင္းျပေၾကာင္း
ေျပာသည္။ ဩစေၾတးလ် မဲလ္ဘုန္း တကၠသိုလ္တြင္ သခ်ၤာႏွင္႔ ရူပေဗဒ အထူးျပဳေလ႔လာခဲ႔သည္။ အက္စ္ဆန္းက
အင္မတန္ မိုးျပန္ေအာင္ ေပြလီရွဳပ္ေထြးေနတဲ႔ ကြန္ပ်ဴတာစနစ္မ်ားကို ထြင္းေဖာက္
(hack) ႏိုင္သူျဖစ္သည္။ စာၾကီးေပၾကီးမ်ားလည္း အရူးအမူးဖတ္သည္။ အာဖရိကခရီးထြက္ရတာ အႏွစ္ျခိဳက္ဆံုးဟု
ေျပာတတ္သည္။ အသက္ ၁၈ႏွစ္တြင္ အိမ္ေထာင္ျပဳခဲ႔ျပီး ကေလးတစ္ေယာက္ရခဲ႔သည္။ သူႏွင္႔ဆက္ဆံေရး
မေျပလည္မွႈေၾကာင္႔ ဇနီးသည္က ကေလးငယ္ေခၚျပီး သူ႔ကိုပစ္သြားခဲ႔သည္။ ဩစေၾတးလ်တြင္ ဘဏ္အေကာင္႔
၃၁ ခု ဟတ္ခ္ လုပ္ျခင္းေၾကာင္႔ တရားစြဲခံရျပီး ေငြအနည္းငယ္ ေလ်ာ္ေၾကးေပး လြတ္ေျမာက္ခဲ႔သည္။
ေနာက္ပိုင္း သူ႔အာရံုေျပာင္းလာသည္။ အစိုးရေတြရဲ႕ အားနည္းခ်က္ ေတြ အမွားေတြကို အင္တာနက္ေပၚကေန
ဖြင္႔ခ်မယ္႔ ပေရာဖက္ရွင္နယ္ ဟတ္ကာ ျဖစ္ဖို႔ၾကိဳးစားလာသည္။ သူ႔ဘေလာ႔ဂ္ IQ.org မွာ လူသိမ်ားျပီး
သခ်ၤာ၊ ဖေလာ္ေဆာ္ဖီကေန အီရန္အစိုးရ ဆင္ဆာ တားျမစ္မွႈအထိ သူ႔အျမင္မ်ဳိးစံု ေရးထားသည္။
၂၀၀၆ ခုႏွစ္တြင္ေတာ႔ ႏိုင္ငံေရးလွႈပ္ရွားသူတစ္ပိုင္း၊ ဂ်ာနယ္လစ္တစ္ပိုင္း ပိုး၀င္ျပီး
WikiLeaks ကို စတင္ထူေထာင္သည္။ အအိပ္ေမ႔ အစားေမ႔ျဖင္႔ အလုပ္လုပ္သည္။ ၀န္ထမ္းအနည္းငယ္၊
ေဗာ္လန္တီယာ အခ်ဳိ႕ျဖင္႔ သူ႔အလုပ္ သဲၾကီးမဲၾကီး လုပ္ေတာ႔သည္။ ႏိုင္ငံေပါင္းစံုခရီးထြက္ျပီး
ကြန္ပ်ဴတစ္လံုး ေက်ာပိုးအိတ္တစ္လံုးျဖင္႔ ၾကံဳရာက်ပန္း အိတ္တတ္သူ၊ ျဖစ္သလို ေနတတ္သူ
ျဖစ္သည္။ ၀ိကိလိခ္က အစိုးရမ်ား၊ ေကာ္ပိုေရးရွင္းမ်ား၊ ေက်ာ္ၾကားသူမ်ားရဲ႕ အတြင္းသတင္းအနံ႔ေပါင္းစံုကို
အတိအက်ကို ႏွႈိက္ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္သည္။ အခ်က္အလက္ အင္ေဖာ္ေမရွင္းေတြက အတိအက်ပါလား၊ ဘယ္ကရလဲ
သူ႔ကိုေမးရင္ ဘယ္ေတာ႔မွ ျပန္မေျဖတာက သူ႔စရိုက္သဘ၀။ အက္စ္ဆန္းက CNN အင္တာဗ်ဴးတြင္ ေျပာျပဖူးတာ
ရွိသည္။ “လူေတြက ၀ိကိလိခ္စ္က လံုး၀မွန္ကန္ ယံုၾကည္ရတဲ႔
သတင္းအခ်က္အလက္ေတြေပးတယ္လို႔ ယံုၾကည္လာၾကတယ္။ ဘာေၾကာင္႔လဲဆိုေတာ႔ က်ေနာ္တို႔က သတင္းဇာတ္လမ္းေတြရဲ႕
မူလအခ်က္အလက္ရင္းျမစ္ေတြ (primary source) ေတြကို ခ်ေပးႏိုင္လို႔၊ ျပီးမွ အဲဒီ႔အခ်က္အလက္ေတြေပၚ
သံုးသပ္ေရးၾကတာ။ primary source မပါဘဲ ဘယ္ေတာ႔မွ ရမ္းေဖာ္ျပတာ မရွိဘူး။ ဒါေၾကာင္႔ က်ေနာ္တို႔ကို
ယံုၾကတာေပါ႔” ဟု ေျပာထားသည္။ တကယ္လည္း သူက ဖြက္ထားတဲ႔
မူလရင္းျမစ္ အႏွႈိက္ေကာင္းသူ။ ယခုႏွစ္ ဇူလိုင္တြင္ အာဖဂန္စစ္ပြဲနဲ႔ပတ္သက္တဲ႔ လွ်ဳိ႕၀ွက္အေထာက္အထား
၉၀၀၀၀ ေက်ာ္အထိ သူ႔၀ဘ္ဆိုဒ္က ထုတ္ျဖန္႔ခဲ႔သည္။ အေမရိကန္သမိုင္းတြင္ ပထမဆံုး ေထာက္လွမ္းေရး
အခ်က္အလက္ ယိုစိမ္႔မွႈၾကီး စျဖစ္ခဲ႔ျခင္း ျဖစ္သည္။ ေအာက္တိုဘာတြင္ ၀ီကိလိခ္စ္က အီရက္
စစ္ပြဲနဲ႔ပတ္သက္တဲ႔ အေထာက္အထားေတြဖိုင္ေတြ ထပ္ထုတ္သည္။ သံတမန္ဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ေပါင္း
၂၅၀၀၀၀ ၀ဘ္ဆိုဒ္ေပၚ တင္ေပးခဲ႔ျပန္သည္။ သာမန္ လူထုကေတာ႔ ၀ီကိလိခ္စ္ ကို လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင္႔အတြက္
ခ်ီးက်ဴးေထာပနာၾကသည္။ သို႔ေသာ္ အိမ္ျဖဴေတာ္၊ ပင္တဂြန္အပါအ၀င္ အစိုးရအမ်ားစုက ကမၻာ႔လံုျခံဳေရး
ဖ်က္လိုဖ်က္ဆီး လုပ္ေနတဲ႔ ၀ဘ္ဆိုဒ္ဟု သတ္မွတ္ျပီး အက္စ္ဆန္းကို အမ်ဳိးမ်ဳိးျခိမ္းေျခာက္ထားမွႈမ်ား
ရွိခဲ႔သည္။ အက္စ္ဆန္းကို ခ်စ္သူ မုန္းသူမ်ားအၾကား ဗ်ာမ်ားလြန္ဆြဲေနၾကသည္။ သူ႔ေက်ာ္ၾကားမွႈအတြက္
တိုင္းမ္ မဂၢဇင္းက ဒစ္ဂ်စ္တယ္ေခတ္ရဲ႕ တစ္ႏွစ္တာ အထူးခြ်န္ဆံုးပုဂၢဳိလ္ဆု ခ်ီးျမွင္႔လိုက္သည္။
တဆက္ထဲ သူ႔အရိပ္မည္းက ေနာက္က လိုက္လာသည္။ ဆြီဒင္ႏိုင္ငံတြင္ လိင္ရာဇ၀တ္မွႈ က်ဴးလြန္ခဲ႔သည္ဆိုပဲ။
စေတာ႔ဟုမ္း တရားရံုးက မိန္းကေလးတစ္ဦးကို အဓမၼျပဳက်င္႔မွႈအတြက္ အက္စ္ဆန္းကို ဖမ္း၀ရမ္းထုတ္လိုက္ျပီ။
ျပစ္မွႈေျမာက္လွ်င္ ႏွစ္ႏွစ္ ေထာင္ဒဏ္က်ခံရမည္။ အင္တာပိုလ္ ကလည္း လုိက္ေနျပီ။ အားလံုးကေတာ႔
သိိေနသည္။ အေမရိကန္ ေနာက္ကြယ္မွာ ရွိေနတယ္ဆိုတာ။ အက္စ္ဆန္းရဲ႕ ခံယူခ်က္ႏွင္႔ သီအိုရီကေတာ႔
ရွင္းေနသည္။ တစ္ကမၻာလံုး လံုး၀လံုး၀ ပြင္႔လင္းျမင္သာေရး (total transparency) ရွိဖို႔၊
လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင္႔ရွိဖို႔တဲ႔။ သူ႔အတြက္ ျပႆနာ ရွိရွိမရွိထက္၊ အေမရိကန္အတြက္ေတာ႔
အက်ပ္ရိုက္ကုန္သည္။ ရုရွားႏိုင္ငံကို မာဖီးယားႏိုင္ငံဟု အေမရိကန္က ေနာက္ကြယ္မွ သတ္မွတ္ထားတာ
ေပၚသြားျပီ။ အာဖဂန္ စစ္ေရးလၽွဳိ႕ခ်က္မ်ား ေပၚကုန္ျပီး၊ ကာဇိုင္းအစိုးရအေပၚ အေမရိကန္
အယံုအၾကည္မရွိတာ ထင္ရွားေနသည္။ လက္နက္အေရာင္းအ၀ယ္ကိစၥ မူးယစ္ေဆး၀ါးကိစၥေတြ ရွိေနသည္။
စကၤာပူ၀ါရင္႔၀န္ၾကီး လီကြမ္ယူက အာဆီယံထဲတြင္ ျမန္မာ၊ ကေမၻာဒီးယား၊ လာအိုတို႔မွာ တရုတ္အင္ေဖာ္မာမ်ား
ျဖစ္ေနေၾကာင္း၊ အစည္းအေ၀းလုပ္ျပီး နာရီအနည္းငယ္အတြင္း တရုတ္သတင္းေပးလုပ္ႏိုင္ေၾကာင္း
ဖြင္႔ခ်ထားတာ ပါေနသည္။ ေဒသအသီးသီးရွိ အေမရိကန္ သံတမန္မ်ားအဖို႔လည္း မ်က္ႏွာပ်က္စရာျဖစ္ေနသလို
အသက္အႏၱရာယ္ စိုးရိမ္စရာမ်ား ရွိေနသည္။ ေရွ႕တြင္ သံတမန္၊ ေနာက္တြင္ စပိုင္လုပ္ေနတဲ႔
အေမရိကန္သံအမွႈထမ္းေတြရဲ႔ လွ်ဳိ႕၀ွက္အထုတ္မ်ား ေျဖဖို႔ အားလံုး ေစာင္႔ေမွ်ာ္ေနၾကသည္။
ရည္ညႊန္း။ CNN, the New York Times
ျမန္မာ၀ီကီလိခ္
