သင္႔မွတ္ဥာဏ္စြမ္းပကား တုိးတက္ေစဖုိ႔ နည္းလမ္းခုနစ္ရပ္

စာဖတ္ခါနီးမွ မ်က္မွန္ ဘယ္နားထားမိမွန္း မမွတ္မိလုိ႔ ရွာမေတြ႔ ျဖစ္ေနပါသလား။

ေစ်းဆုိင္ေရာက္ျပီးမွ ဘာ၀ယ္ဖုိ႔ လာခဲ႔မွန္း သတိမရေတာ႔လုိ႔ ဘာ၀ယ္ရမွန္းမသိ ျဖစ္ေနပါသလား။

သင္တန္းတူတူတက္ဖူးလုိ႔ သိကြ်မ္းဖူးတဲ႔ သူငယ္ခ်င္းကုိ ျပန္ေတြ႔တဲ႔အခါ နာမည္မမွတ္မိေတာ႔လုိ႔ ႏႈတ္ဆက္ဖုိ႔ အခက္အခဲ ျဖစ္ေနပါသလား။

ဒါဟာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားျဖစ္တတ္တဲ႔ အေနအထားေတြပါ။ သင္ တစ္ေယာက္ထဲေတာ႔ မဟုတ္ပါဘူး။

ဒီလုိျဖစ္ရပ္ေတြေႀကာင္႔ မွတ္ဥာဏ္မေကာင္းေတာ႔လုိ႔ ဆုိျပီး သင္ စုိးရိမ္ပူပန္ေနမိပါသလား။

ေအာက္ပါအတုိင္းသာ ႀကိဳးစားႀကည္႔လုိက္ပါ။

ရုိးရွင္းတဲ႔ နည္းေလးေတြပါ။

သင္႔ရဲ႕ ေန႔စဥ္ျပဳမူေနထုိင္ပုံမွာ ထည္႔ေပါင္းလုိက္ျခင္းျဖင္႔ မွတ္ဥာဏ္တုိးတက္ေစဖုိ႔ အားထုတ္လုိက္ႀကပါစုိ႔လား။

၁။ သင္႔ရဲ႕စိတ္ဓာတ္အင္အားကုိ လႈပ္ရွားတက္ႀကြေနဖုိ႔ လုပ္ေဆာင္ေပးပါ။

ရုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ေလ႔က်င္႔ခန္းေတြဟာ သင္႔ခႏၶာကုိယ္ကုိ အခ်ိဳးက်ေစဖုိ႔ အေထာက္အကူျပဳသလုိပဲ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ေလ႔က်င္႔ခန္းေတြကလဲ သင္႔ရဲ႕မွတ္ဥာဏ္စြမ္းပကားကုိ တုိးတက္ေစေအာင္ အေထာက္အကူ ျပဳေပးႏုိင္ပါတယ္။

ဥာဏ္စမ္းပုစၦာေတြေျဖႀကည္႔ပါ။ ပေဟဠိကစားနည္းေတြ ကစားေပးပါ။ ဆူဒုိခုတုိ႔လုိ႔ word puzzleတုိ႔လုိမ်ိဳးေပါ႔။

သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္ေတြ ဖတ္တဲ႔အခါလည္း ပုံမွန္အတုိင္း မဖတ္ဘဲ ေက်ာ္သြားေလ႔ရွိတဲ႔ အပုိင္းေတြကုိ ဖတ္ေပးပါ။

အိမ္ကေန အလုပ္ကုိ သြားတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေက်ာင္းကေန ေစ်းဆုိင္ကုိ သြားတာပဲျဖစ္ျဖစ္ တစ္လမ္းထဲ မသြားဘဲ ေရာက္ႏုိင္တဲ႔ တျခားလမ္းေတြကလဲ တစ္လွည္႔စီ သြားေပးပါ။

ဂီတတူရိယာတစ္မ်ိဳးမ်ိဳး (ဂစ္တာ၊ စႏၵယား စသျဖင္႔) ကုိ ေလ႔လာလုိက္စားႀကည္႔ပါ။

ေက်ာင္းတြင္းမွာ ျဖစ္ျဖစ္၊ ျပင္ပမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုခုမွာ မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေပးပါ။

ဒါဟာ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ေလ႔က်င္႔ခန္းေတြပါပဲ။

၂။ လူမႈေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးကုိ အေလးထားပါ။

တကယ္ေတာ႔ ေကာင္းမြန္တဲ႔ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးကုိ ပုိင္ဆုိင္ထားျခင္းဟာ စိတ္ဖိစီးမႈနဲ႔ စိတ္ဓာတ္က်ျခင္းေတြကုိ ေပ်ာက္ကင္းေစႏုိင္ပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈနဲ႔ စိတ္ဓာတ္က်ျခင္းေတြဟာ မွတ္ဥာဏ္အား ေလ်ာ႔နည္းေစတဲ႔ တရားခံအခ်ိဳ႕ ျဖစ္ပါတယ္။

မိသားစုနဲ႔ျဖစ္ေစ၊ ခ်စ္သူရည္းစားနဲ႔ျဖစ္ေစ၊ သူငယ္ခ်င္းမိတ္ေဆြေတြနဲ႔ျဖစ္ေစ၊ အျခားသိကြ်မ္းသူေတြနဲ႔ ျဖစ္ေစ ေႏြးေႏြးေထြးေထြး ေပါင္းသင္းေနထုိင္ျခင္းဟာလဲ တစ္ေယာက္ထဲ အထီးက်န္ေနထုိင္တတ္တဲ႔ အမူအက်င္႔ထက္ မွတ္ဥာဏ္စြမ္းပကားကုိ အကူအညီေပးႏုိင္ပါတယ္။

ပြဲတစ္ခုခုကုိ ဖိတ္ႀကားခံရတဲ႔အခါ ျဖစ္နုိင္ရင္ မျငင္းလုိက္နဲ႔ေနာ္။ သြားျဖစ္ေအာင္ သြားျပီး လူေတြႀကားထဲ ေနထုိင္ေပ်ာ္ရႊင္တတ္ဖုိ႔ အားထုတ္သင္႔တယ္ေလ။

၃။ စည္းစနစ္က်နသူ ျဖစ္ပါေစ။

သင္ေနထုိင္ရာ အိမ္(သုိ႔မဟုတ္)အခန္းမွာ ပစၥည္းေတြ ရႈပ္ပြျပန္႔က်ဲေနတတ္ရင္ ျဖစ္ျဖစ္၊ တစ္စုံတစ္ရာကုိ မွတ္သားဖုိ႔ လုိလုိ႔ မွတ္သားထားတဲ႔ မွတ္စုေတြဟာ ဟုိတစ္ရြက္ ဒီတစ္ရြက္ ႀကဳံရာက်ပန္း လုပ္တတ္ရင္ျဖစ္ျဖစ္ ဒါဟာလဲ သင္႔မွတ္ဥာဏ္ထဲမွာ မွတ္သားမိတဲ႔အရာေတြကုိ ရႈပ္ေထြးေစတယ္။

ဒါေႀကာင္႔ သင္႔ရဲ႕ လုပ္စရာရွိတဲ႔ အလုပ္ေတြ၊ သူငယ္ခ်င္း၊ ခ်စ္သူ၊ အလုပ္အကုိင္ စသျဖင္႔ ခ်ိန္းဆုိထားရွိမႈေတြ၊ အခ်ိန္ကုိက္လုပ္ဖုိ႔ လုိအပ္တဲ႔အရာေတြ စတာေတြကုိ မွတ္စုစာအုပ္သပ္သပ္ျဖစ္ျဖစ္၊ ဒါမွမဟုတ္ ျပကၡဒိန္တစ္ခုထဲမွာ ျဖစ္ျဖစ္ စနစ္တက်မွတ္သားဖုိ႔ လုိပါမယ္။

မွတ္သားတဲ႔အခါမွာလဲ သင္ ခ်ေရးတဲ႔အခ်ိန္မွာ ခ်ေရးမယ္႔စာသားကုိ တဖြဖြ ကုိယ္႔နားကေနတဆင္႔ ဦးေႏွာက္ထဲ ေရာက္သြားေအာင္ အသံက်ယ္ႏုိင္သမွ် က်ယ္က်ယ္ ရြတ္ဆုိေနသင္႔တယ္။ အဲဒီအခါ သင္လုပ္မယ္႔အလုပ္ေတြဟာ သင္႔မွတ္ဥာဏ္ထဲ စြဲျမဲသြားေစႏုိင္ပါတယ္။

ယေန႔လုပ္ရန္ ဆုိတဲ႔ စာရင္းကုိလဲ ျပဳစုထားသင္႔ျပီး ဘယ္ဟာေတြလုပ္ျပီးလုိ႔ ဘယ္အရာေတြ လုပ္ဖုိ႔ က်န္ေနတယ္ဆုိတာ စစ္ေဆးေနရမယ္။

ရႈပ္ပြေနတဲ႔ အခန္းကုိလဲ ရွင္းထားပါ။ ျပီးရင္ ပစၥည္းေတြအတြက္ ေနရာ သီးသန္႔ သတ္မွတ္ေပးထားလုိက္ပါ။ မ်က္မွန္ဆုိ ဒီေနရာမွာ ထားရမယ္၊ နာရီဆုိ ဒီမွာ ခြ်တ္မယ္၊ ေသာ႔ကုိေတာ႔ ဒီနားေလးမွာ ခ်ိတ္ထားလုိက္မယ္။ စသျဖင္႔ေပါ႔။ ဒီလုိ စည္းစနစ္က်ရင္ ပစၥည္းေတြရွာဖုိ႔ အခ်ိန္ကုန္သက္သာသလုိ မွတ္ဥာဏ္ကုိလဲ ဒုကၡမေပးမိမွာ အမွန္ပါပဲ။

၄။ အာရုံစူးစုိက္ပါ။

အာရုံ မမ်ားပါနဲ႔။ တစ္ခ်ိန္ထဲမွာ အလုပ္အမ်ားႀကီးလုပ္ဖုိ႔လဲ မႀကိဳးစားပါနဲ႔။

အဲဒီအစား လုပ္သင္႔တာက အာရုံစူးစုိက္တတ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားျခင္းပါပဲ။

မွတ္မိဖုိ႔လုိမယ္႔ အခ်က္အလက္ေတြကုိ အာရုံစူးစုိက္ျပီး မွတ္သားႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားပါ။ ခဏႀကာတဲ႔အခါ မွတ္မိရဲ႕လား ကုိယ္႔ဘာသာ ျပန္ဆန္းစစ္ႀကည္႔ပါ။

အႀကိဳက္ဆုံး သီခ်င္းတစ္ပုဒ္ကုိ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဒါမွမဟုတ္ အရမ္းႀကိဳက္တဲ႔ ကဗ်ာေလးေတြ၊ ပညာရွိေတြရဲ႕ ဆုိရုိးစကားေလးေတြကုိ ျဖစ္ျဖစ္ အာရုံစူးစုိက္ျပီး မွတ္သားျခင္းဟာလဲ မွတ္ဥာဏ္တုိးတက္ဖုိ႔အတြက္ အေထာက္အကူျပဳပါတယ္။

၅။ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီညြတ္မွ်တစြာ စားေသာက္ပါ။

ႏွလုံးက်န္းမာေအာင္ စားေသာက္ေပးသင္႔တဲ႔ အစားအစာေတြဟာ သင္႔ဦးေႏွာက္ကုိလဲ ေကာင္းမြန္စြာ အက်ိဳးျပဳပါတယ္။

သစ္သီးသစ္ဖုေတြ၊ အသီးအရြက္ေတြ၊ ဂ်ဳံ၊ ေျပာင္းစတဲ႔ ႏွံစားပင္ေတြကုိ စားသုံးေပးသင္႔ပါတယ္။

အဆီနည္းတဲ႔ အစားအစာေတြ ေရြးခ်ယ္စားေသာက္ေပးပါ။ ဥပမာအားျဖင္႔ ငါး၊ အဆီမပါတဲ႔ အသား၊ ႀကက္၊ ဘဲ စတဲ႔ ဥစားသတၱ၀ါအသားေတြေပါ႔၊ သူတုိ႔အေရခြံက အဆီမ်ားတယ္ေနာ္။ အေရခြံေတာ႔ မစားတာ ေကာင္းပါတယ္။

ေနာက္ျပီး ေရေသာက္နည္းတာနဲ႔ အရက္ေသာက္ မ်ားတာကလဲ သင္႔ရဲ႕ မွတ္ဥာဏ္ကုိ ထိခုိက္ေစတယ္ဆုိတာ သတိထားပါေနာ္။

၆။ ေန႔စဥ္လႈပ္ရွားမႈေတြထဲမွာ ကုိယ္ကာယေလ႔က်င္႔ခန္းေတြ ထည္႔လုပ္ေပးပါ။

ကုိယ္ကာယလႈပ္ရွားမႈေတြဟာ သင္႔ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ ေသြးလည္မႈေတြကုိ အားေကာင္းေစသလုိ ဦးေႏွာက္ကုိလဲ သန္မာႀကံ႔ခုိင္လာေစပါတယ္။ မွတ္ဥာဏ္ကုိလဲ တုိးတက္လာေစပါတယ္။

တစ္ပတ္မွာ မိနစ္၁၅၀ခန္႔ ေအရုိးဗစ္ေလ႔က်င္႔ခန္းလုပ္တာျဖစ္ျဖစ္၊ မိနစ္၇၀ခန္႔ ဖြဖြေလး ေျပးတာျဖစ္ျဖစ္ ျပဳလုပ္ျခင္းဟာ က်န္းမာႀကံ႕ခုိင္ေစဖုိ႔ နည္းလမ္းေကာင္းပါပဲ။

အလုပ္တအားရႈပ္လုိ႔ အခ်ိန္မရပါဘူးဆုိရင္ေတာင္ တစ္ေန႔ကုိ ၁၀မိနစ္ေလာက္ လမ္းျမန္ျမန္ေလွ်ာက္တာကုိ ျပဳလုပ္ေပးပါ။

၇။ နာတာရွည္ေရာဂါမ်ားအတြက္ သတိထားပါ။

ဆီးခ်ိဳ၊ ေသြးတုိးနဲ႔ စိတ္က်ေရာဂါလုိ နာတာရွည္ေရာဂါေတြအတြက္ ဆရာ၀န္ေတြရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကုိ အထူးလုိက္နာေပးပါ။

ကုိယ္႔ကုိကုိယ္ က်န္းမာဖုိ႔ ဂရုစုိက္ေပးတာဟာ ကုိယ္႔မွတ္ဥာဏ္ေကာင္းမြန္ေအာင္ ဂရုစုိက္ေပးတာနဲ႔ တူတူပါပဲ။

ေရရွည္ကုရမယ္႔ ေရာဂါတစ္ခုခုအတြက္ဆုိ ဆရာ၀န္ ခဏခဏ မေျပာင္းဖုိ႔လဲ သတိထားပါ။

မတူညီတဲ႔ ေရာဂါကုသနည္းေတြဟာ သင္႔မွတ္ဥာဏ္ကုိ တစ္စုံတစ္ရာ သက္ေရာက္မႈ ရွိႏုိင္ပါတယ္။

ကဲ - လုိက္နာရမယ္႔ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကေတာ႔ ဒီေလာက္ပါပဲခင္ဗ်ာ။

ကုိယ္႔ မွတ္ဥာဏ္ဟာ တအားကုိ ဆုိး၀ါးေနျပီလုိ႔ ခံစားေနရျပီဆုိရင္ေတာ႔ ဆရာ၀န္ထံ သြားျပီး အႀကံဥာဏ္ေတာင္းပါ။

သူတုိ႔က သင္႔မွတ္ဥာဏ္နဲ႔ ျပႆနာေျဖရွင္းႏုိင္စြမ္းေတြကုိ စမ္းသပ္ပါလိမ္႔မယ္။

ဒါေပမယ္႔ စမ္းသပ္နည္းေတြကေတာ႔ သင္႔အေျခအေနေပၚမူတည္ျပီး ကြာျခားသြားပါလိမ္႔မယ္။

အားလုံးပဲ စိတ္ခ်မ္းသာ၊ ကုိယ္က်န္းမာစြာနဲ႔ ဘ၀ခရီးလမ္းကုိ ျဖတ္သန္းႏုိင္ႀကပါေစ။

ေအာက္ပါလင္႔ခ္ပါ ေဆာင္းပါးကုိ အဆင္ေျပသလုိ ဘာသာျပန္လုိက္ပါသည္။

http://www.mayoclinic.com/health/memory-loss/HA00001

အားလုံးကုိ ေလးစားစြာျဖင္႔

မင္းအရိပ္