Sunday, May 10, 2015

ကမၻာ႔အႀကီးက်ယ္ဆုံး တီထြင္သူဆယ္ဦး ၂



လူတုိင္းဟာ ကုိယ္ပုိင္အျမင္၊ ကုိယ္ပုိင္ခံယူခ်က္ေတြ ရွိတာေႀကာင္႔ ကမၻာ႔အႀကီးက်ယ္ဆုံးဆုိတဲ႔ စာရင္းေတြကုိ ျပဳစုတဲ႔အခါ ဘယ္ေတာ႔မွ ထပ္တူညီလိမ္႔မယ္မဟုတ္ပါဘူး။ ေအာက္ပါအကုိးအကားတစ္ခုကေနျပီးေတာ႔ ဒီစာရင္းကုိ ဘာသာျပန္ေဖာ္ျပလုိက္ပါတယ္။

၅။ ဂယ္လီလီယုိ ဂယ္လီလီ (၁၅၆၄-၁၆၄၂)
အုိင္းစတုိင္းရဲ႕ အဆုိအရ ဂယ္လီလီယုိဟာ ေခတ္သစ္သိပၸံပညာရဲ႕ ဖခင္ႀကီးပါ။ သူ႔ရဲ႕ ႀကီးက်ယ္တဲ႔ ေအာင္ျမင္မႈေတြကေတာ႔ နကၡတ္တာရာႀကည္႔မွန္ေျပာင္းကုိ အဆင္႔ျမွင္႔တင္မႈ၊ ႀကယ္နဲ႔ ျဂိဳလ္ေတြကုိ ေလ႔လာသုေတသနျပဳမႈေတြ၊ ကမၻာဟာ ေနကုိ လည္ပတ္ေနတယ္ဆုိတဲ႔ ကုိပါးနီးကပ္ရဲ႕ ေတာ္လွန္ေသာ အေတြးအေခၚကုိ အားျဖည္႔ေထာက္ခံႏုိင္ခဲ႔တာတုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ အပူခ်ိန္တုိင္းကိရိယာ သာမုိမီတာကုိ ဦးဆုံးဒီဇုိင္းထုတ္ႏုိင္ခဲ႔သလုိ စစ္သုံးအိမ္ေျမွာင္ကုိလည္း တီထြင္ခဲ႔ပါတယ္။ ေရြ႕လ်ားေနတဲ႔ အရာ၀တၳဳေတြရဲ႕ ရူပေဗဒအလုပ္ေတြကုိ တြက္ထုတ္ေပးခဲ႔သလုိ သူ႔ေႀကာင္႔ နယူတန္က classical mechanicsကုိ တုိးတက္ေစႏုိင္ခဲ႔တာျဖစ္ပါတယ္။ ဂယ္လီလီယုိရဲ႕ ေနာက္ထပ္ မွတ္သားဖြယ္ေအာင္ျမင္မႈေတြကေတာ႔ ေသာႀကာျဂိဳလ္ရဲ႕ ႀကယ္ေလးစင္းကုိ ရွာေတြ႔ခဲ႔တာ၊ ေနေပၚက အစက္အေျပာက္ေတြကုိ ရွာေတြခဲ႔တာနဲ႔ မစ္ကီေ၀းဆုိတာဟာ မ်ားျပားလွစြာေသာ ႀကယ္ေတြရဲ႕ ျပြတ္ႀကပ္ေနတဲ႔ အစုအဖြဲ႔ျဖစ္ေႀကာင္း ေဖာ္ထုတ္ခဲ႔တာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ေရးသားေဖာ္ထုတ္ခ်က္ျဖစ္တဲ႔ ေနကုိ ဗဟုိျပဳလည္ပတ္ေနေသာ ေနစႀက၀ဠာအဖြဲ႔အစည္းအယူအဆဟာ သူ႔ကုိ ထုိစဥ္က အာဏာျပင္းလြန္းတဲ႔ ရုိမန္ကက္သလစ္ဘုရားေက်ာင္းေတာ္နဲ႔ ထိပ္တုိက္ေတြ႔ေစခဲ႔ျပီး မိစၦာဒိဌိတစ္ဦးအျဖစ္ သမုတ္ခံရကာ အိမ္တြင္းအက်ဥ္းက်ခံခဲ႔ရပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ တစ္သက္လုံး သူဟာ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္နဲ႔ပဲ ႏွစ္ပါးသြားခဲ႔ရတာပါ။ အဲဒီအက်ယ္ခ်ဳပ္အခ်ိန္ေတြမွာပဲ သူဟာ ဘ၀တစ္ေလွ်ာက္အေကာင္းဆုံးအလုပ္ျဖစ္တဲ႔ သိပၸံပညာအသစ္ႏွစ္ခု လုိ႔ အမည္ရတဲ႔ ရူပေဗဒဆုိင္ရာစာတမ္း ျပဳစုခဲ႔ပါတယ္။

၄။ ရုိက္ညီေနာင္ -  အုိဗာ (၁၈၇၁-၁၉၄၂)၊ ၀ီဗာ (၁၈၆၇-၁၉၁၂)
ရုိက္ညီေနာင္ဟာ လူသားေမာင္းႏွင္ႏုိင္တဲ႔ ကမၻာ႔ပထမဆုံး ေလယာဥ္ကုိ တီထြင္ခဲ႔ႀကသူမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ကေလးဘ၀တုန္းမွာ သူတုိ႔ရဲ႕ အေဖျဖစ္သူက ရဟတ္ယာဥ္အရုပ္ကေလး၀ယ္လာေပးရာကေန သူတုိ႔ဟာ ေလေႀကာင္းပ်ံသန္းမႈပညာရပ္ကုိ အထူးစိတ္၀င္စားသြားခဲ႔ႀကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအရုပ္ကေလး ပ်က္ဆီးသြားတဲ႔အခါ သူတုိ႔ႏွစ္ေယာက္က ကုိယ္တုိင္ ျပန္တည္ေဆာက္ႏုိင္ခဲ႔ႀကပါတယ္။ ႏွစ္ေယာက္လုံးဟာ အထက္တန္းေက်ာင္းေတာင္ မေအာင္ခဲ႔ႀကေပမယ္႔ ထူးခြ်န္ထက္ျမက္ျပီး အလုပ္ႀကိဳးစားႀကသူေတြပီပီ အဖြဲ႔တစ္ဖြဲ႔တည္ေထာင္ျပီး သတင္းစာထုတ္ေ၀မႈကို အရင္လုပ္ခဲ႔တာပါ။ သတင္းစာထုတ္ေ၀ျခင္းလုပ္ငန္းဟာ မႀကာခဲ႔ေပမယ္႔ အဖြဲ႔ရဲ႕ ေပါင္းစည္းမႈကုိ ခုိင္ျမဲေစခဲ႔ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ သူတုိ႔ဟာ ကုိယ္ပုိင္စက္ဘီးဒီဇုိင္းထုတ္ျပီး ရုိက္စက္ဘီးကုမၸဏီအမည္နဲ႔ စက္ဘီးမ်ား ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ခဲ႔ႀကျပန္ပါတယ္။ ေအာင္ျမင္တဲ႔ စက္ဘီးလုပ္ငန္းကေန ရလာခဲ႔တဲ႔ အက်ိဳးအျမတ္ေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ ပ်ံသန္းမႈလုပ္ငန္းအတြက္ ရံပုံေငြေတြေပါ႔။ ေလယာဥ္ကုိ တီတြင္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ အေရးပါဆုံးတီထြင္မႈႏွစ္ခုကေတာ႔ စက္ဆရာ ခ်ာလီေတလာနဲ႔အတူ တည္ေဆာက္ခဲ႔တဲ႔ ေပါ႔ပါးေသးငယ္တဲ႔ အင္ဂ်င္ျဖစ္ျပီး ေနာက္တစ္ခုကေတာ႔ ညီေနာင္ႏွစ္ေယာက္ကုိယ္တုိင္ တီထြင္ခဲ႔တဲ႔ ေလယာဥ္ကုိ အေကာင္းဆုံး ထိန္းေက်ာင္းႏုိင္ဖုိ႔ ၀င္ရုိးသုံးခုစတီယာရင္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ရုိက္ညီေနာင္ဟာ သူတို႔ရဲ႕ တီထြင္မႈကို အဆင္႔ဆင္႔ တုိးတက္ျမွင္႔တင္ခဲ႔ျပီး ရုိက္ကုမၸဏီကေန ေမာ္ဒယ္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ထုတ္လုပ္ႏုိင္ခဲ႔ပါတယ္။ ဒါ႔အျပင္ ေလယာဥ္မွဴး၁၁၅ဦးကုိလဲ ေမြးထုတ္ေပးခဲ႔ျပီး အဲဒီေခတ္အခါက လူထုကုိ ေလေႀကာင္းပ်ံသန္းမႈအရသာအား ထိေတြ႔ေစခဲ႔ႀကတာပါ။

၃။ ဂ်ိမ္းစ္၀ပ္ (၁၇၃၆-၁၈၁၉)
ေခတ္သစ္စက္မႈေတာ္လွန္ေရးကုိ ေခၚယူလာခဲ႔တဲ႔ တစ္ဦးတည္းေသာ တာ၀န္ရွိသူကုိ ေဖာ္ျပပါဆုိရင္ ဂ်ိမ္းစ္၀ပ္လုိ႔ပဲ ေျပာရပါလိမ္႔မယ္။ သူဟာ အစြမ္းထက္လွတဲ႔ ေရေႏြးေငြ႔အင္ဂ်င္ကုိ တီထြင္ခဲ႔ျပီး စက္မႈလုပ္ငန္းေတြရဲ႕ ထုတ္ကုန္ေတြကုိ တုိးျမွင္႔ေပးႏုိင္ခဲ႔တာပါ။ လြယ္လြယ္နဲ႔ ရခဲ႔တာမဟုတ္ဘဲ ေငြေႀကးဆုိင္ရာ အခက္အခဲေတြ၊ ရုန္းကန္မႈေတြႀကားကေန ဂ်ိမ္းစ္၀ပ္ရဲ႕ တစုိက္မတ္မတ္တီထြင္မႈေႀကာင္႔သာ ေရေႏြးေငြ႔အင္ဂ်င္စက္ဟာ အေကာင္အထည္ေပၚလာခဲ႔ရတာပါ။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ႔ ကမၻာလုံးဆုိင္ရာ စက္မႈလုပ္ငန္းေတြဟာ ထုိးတက္သြားခဲ႔ျပီး စီးပြားေရးနဲ႔ လူမႈေရးအေျပာင္းအလဲမ်ားစြာ ျဖစ္ေပၚလာခဲ႔ပါေတာ႔တယ္။ ဒါ႔အျပင္ ဂ်ိမ္းစ္၀ပ္ဟာ ျမင္းေကာင္ေရအားဆုိတဲ႔ အယူအဆကုိ မိတ္ဆက္ခဲ႔ျပီး မိတၱဴစက္ကုိလဲ တီထြင္ခဲ႔ပါတယ္။ ဂ်ိမ္းစ္၀ပ္ရဲ႕ မိတၱဴကူးစက္ေပၚ အေျခခံျပီး ေနာင္ႏွစ္ေပါင္းႏွစ္ရာေက်ာ္မွသာ ယေန႔ မိတၱဴကူးစက္ေတြ ေပၚလာခဲ႔ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

၂။ တင္မ္ ဘားနာ-လီး (၁၉၅၅-ယေန႔အထိ)
သည္စာရင္းထဲမွာပါတဲ႔ တစ္ဦးတည္းေသာ ေခတ္သစ္လူသားပါ။ တင္မ္ ဘာနာ-လီး ဟာ အဂၤလိပ္ကြန္ျပဴတာပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္ျပီး ယေန႔လူသားေတြ တပ္မက္စြာ သုံးစြဲေနႀကတဲ႔ world wide web ကုိ တီထြင္ခဲ႔သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၈၉ခုႏွစ္မွာ သူဟာ သတင္းအခ်က္အလက္စီမံခန္႔ခြဲမႈစနစ္ကုိ ခ်ျပခဲ႔ျပီး ေနာက္ထပ္ ရွစ္လအႀကာမွာေတာ႔ အင္တာနက္ကုိ ျဖတ္သန္းျပီး httpနဲ႔ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကုိ ေအာင္ျမင္စြာ ပုိ႔ေဆာင္ျပခဲ႔ပါတယ္။ (တကယ္ေတာ႔ httpဆုိတာ htpပါ။ ဘာနာ-လီးက ပမာဒေလချပီး tတစ္လုံး ပုိထည္႔ခဲ႔လုိ႔ httpျဖစ္ေနရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။) သူတီထြင္ခဲ႔တဲ႔ သတင္းအခ်က္အလက္စီမံခန္႔ခြဲမႈစနစ္အတြက္ပဲ ပထမဆုံး ၀က္ဘ္-ဘေရာက္ဇာ၊ ပထမဆုံး ၀က္ဘ္ဆာဗာနဲ႔ ပထမဆုံး ၀က္ဘ္ဆုိဒ္တုိ႔ကုိလဲ သူပဲ တီထြင္ေရးဆြဲခဲ႔ပါတယ္။ သုံးႏွစ္အႀကာမွာ world wide web consortiumကုိ တည္ေထာင္ျပီး ယေန႔အထိဦးေဆာင္ကာ world wide webႀကီး ႀကာရွည္တည္တံ႔စြာ တုိးတက္ေအာင္ျမင္ေစရန္အတြက္ protocolsေတြ ေရးဆြဲေပးေနပါတယ္။ ယခုႏွစ္ထဲမွာမွ အသက္ေျခာက္ဆယ္ျပည္႔မယ္႔ ဘာနာ-လီးဟာ Semantic Web လုိ႔ ေခၚတဲ႔ ေခတ္သစ္၀က္ဘ္ကုိ ကုိယ္ပုိင္စက္ကုိ တည္ေဆာက္ကာ တီထြင္ေရးဆြဲေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။

၁။ ေသာမတ္ အယ္လ္ဖာ အက္ဒီဆင္ (၁၈၄၇-၁၉၃၁)
အားလုံးသိတဲ႔အတုိင္း ကမၻာ႔အႀကီးက်ယ္ဆုံးတီထြင္ပညာရွင္ကေတာ႔ ေသာမတ္အက္ဒီဆင္ပါပဲ။ သူ႔ရဲ႕ တီထြင္မႈေတြေႀကာင္႔သာမက တီထြင္ပစၥည္းေတြကုိ လူတုိင္းသုံးစြဲႏုိင္ေအာင္ လုပ္ေပးခဲ႔သလုိ အဖြဲ႔အစည္းလုိက္ တီထြင္မႈေတြအတြက္လဲ ဦးေဆာင္ေပးႏုိင္ခဲ႔လုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အက္ဒီဆင္ဟာ တီထြင္မႈေပါင္း ၁၁၀၀နီးပါးကုိ သူ႔နာမည္နဲ႔ မွတ္ပုံတင္ႏုိင္ခဲ႔သလုိ လွ်ပ္စစ္မီးသီး၊ အသံသြင္းပညာ၊ ရုပ္ရွင္၊ လွ်ပ္စစ္ဘက္ထရီ စတဲ႔ ပစၥည္းေတြနဲ႔ ကမၻာႀကီးကုိ အဆင္႔ျမွင္႔တင္ေပးႏုိင္ခဲ႔သူပါ။ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ကုိ အဆင္႔ျမွင္႔တင္ျပီး အိမ္ေတြ၊ ရုံးေတြ၊ စက္ရုံေတြကုိ ျဖန္႔ျဖဴးေပးႏုိင္ခဲ႔ျခင္းဟာ ေခတ္သစ္ကမၻာႀကီးကုိ တည္ေဆာက္ဖုိ႔ အေရးႀကီးဆုံး အုတ္ျမစ္တစ္ခု ျဖစ္ခဲ႔ပါတယ္။ အက္ဒီဆင္ဟာ ကမၻာ႔ပထမဆုံး စက္မႈလုပ္ငန္းသုေတသနဓာတ္ခြဲခန္းကုိ တည္ေဆာက္ခဲ႔ျပီး နည္းပညာတီထြင္မႈနဲ႔ ဖြံ႕ျဖိဳးတုိးတက္မႈကုိ ဦးေဆာင္ခဲ႔ပါတယ္။ အက္ဒီဆင္ဟာ သူ႔ရဲ႕ လက္ေအာက္က တီထြင္ပညာရွင္ေတြရဲ႕ တီထြင္မႈေတြကုိ သူ႔နာမည္နဲ႔ မွတ္ပုံတင္ခဲ႔တာ မွန္ေပမယ္႔ အဲဒီလုိ တီထြင္ပညာရွင္ေပါင္းစုံနဲ႔ ဘာသာရပ္အမ်ိဳးမ်ိဳးက တီထြင္မႈေတြကုိ ဦးေဆာင္ျပီး ဆန္းသစ္မႈေပါင္းမ်ားစြာကုိ အားေပးခဲ႔တာဟာပဲ သူဟာ ပါရမီရွင္ ဥာဏ္ႀကီးရွင္တစ္ေယာက္ျဖစ္ေႀကာင္း ေဖာ္ညႊန္းေနပါေတာ႔တယ္။

ကုိးကား

No comments:

Post a Comment